در ماه های گذشته، سرمایه گذاران امریکایی برای اولین بار از سال 2007، شاهد یک منحنی بازدهی معکوس بودند. منحنی بازدهی معکوس، یکی از بارزترین نشانه هایی است که نشان می دهد رکود در همین نزدیکی است. به همین دلیل است که مشاهده منحنی بازدهی، هم بازارهای سهام و هم بازارهای بدهی را آشفته کرد.

در این مقاله متوجه خواهیم شد که منحنی بازدهی، منحنی بازدهی معکوس و تاریخچه پشت این منحنی ها چیست.

منحنی بازدهی چیست؟

اوراق قرضه خزانه داری امریکا، امن ترین سرمایه گذاری در جهان محسوب می شود. این به این دلیل است که در حال حاضر، دولت امریکا قدرتمندترین موسسه مالی در جهان است. اوراق قرضه خزانه داری امریکا، از ایمان و حمایت کامل دولت امریکا برخوردار است. از این رو، با توجه به نظم مالی فعلی، آن را عاری از خطا می دانند.

سود پرداختی توسط این اوراق قرضه، به عنوان بازده اوراق قرضه شناخته می شود. در حال حاضر، وزارت خزانه داری امریکا، طیف گسترده ای از اوراق قرضه را با سررسیدهای مختلف منتشر می کند. اوراق قرضه ای وجود دارد که برای دوره سه ماهه منتشر شده و اوراقی نیز برای دوره های سی ساله منتشر می شوند. بازده مربوط به تمام این اوراق بهادار روی یک کاغذ نقشه کشی ترسیم شده است. منحنی حاصل را منحنی بازدهی می نامند، زیرا نشان دهنده بازدهی است که سرمایه گذاران بر اساس زمانی که اندوخته خود را برای آن سرمایه گذاری کرده اند، از سرمایه گذاری های خود دریافت می کنند.

باید درک کرد که بازده اوراق قرضه، به عنوان شاخصی برای نرخ های بهره عمل می کند. از این رو، افزایش یا کاهش بازده اوراق قرضه تقریبا بر هر سرمایه گذاری در بازار تاثیر دارد.

منحنی بازدهی معکوس چیست؟

در شرایط عادی، سرمایه گذاران انتظار دارند که اگر پول خود را برای مدت طولانی تری سرمایه گذاری کنند، دستمزد بیشتری دریافت کنند. به همین دلیل است که منحنی بازدهی، به طور معمول، در یک موقعیت شیب ملایم به سمت بالا قرار دارد. هنگامی که نرخ بهره برای سررسیدهای طولانی تر، از سررسیدهای کوتاه تر، بیشتر باشد، منحنی بازدهی پرشیب است.

از سوی دیگر، زمانی که نرخ بهره کوتاه مدت بالاتر از نرخ بهره بلند مدت باشد، منحنی بازدهی معکوس گفته می شود. منحنی بازدهی معکوس، نتیجه نرخ های بهره مورد انتظار در بازار است. از این رو، منحنی بازده معکوس نشان می‌دهد که سرمایه ‌گذاران در کوتاه ‌مدت، نرخ‌ های بهره بیشتری نسبت به بلندمدت می‌ خواهند. این بدان معنی است که سرمایه گذاران ابتدا انتظار دارند که در کوتاه مدت یک بحران نقدینگی رخ دهد. با این حال، در بلندمدت، این سرمایه گذاران انتظار دارند بانک های مرکزی مداخله کنند و نرخ های بهره را کاهش دهند.

چرا منحنی بازدهی معکوس وجود دارد؟

دلیل اصلی وجود منحنی‌ های بازدهی معکوس این واقعیت است که محرک‌ های اوراق بهادار کوتاه‌ مدت و بلندمدت، متفاوت هستند. اوراق بهادار کوتاه مدت توسط نرخ های تعیین شده توسط بانک فدرال رزرو هدایت می شوند. از سوی دیگر، اوراق بهادار بلندمدت، ناشی از انتظارات تورمی در آینده است.

از این رو، زمانی که بانک های مرکزی به شدت نرخ های بهره را افزایش می دهند، منحنی بازدهی معکوس ظاهر می شود. این بدان معناست که سرمایه گذاران، به دلیل نرخ هایی که توسط دولت تعیین می شود، می خواهند در کوتاه مدت دستمزد بیشتری دریافت کنند. از سوی دیگر، سرمایه‌ گذاران مایل هستند در بلندمدت، دستمزد کمتری دریافت کنند، زیرا معتقدند افزایش نرخ‌ های بهره، تورم را در بلندمدت کاهش می‌ دهد.

منحنی بازدهی معکوس نشان دهنده چیست؟

داده‌ های تاریخی نشان می ‌دهد که منحنی بازده معکوس، نشانه‌ ای تقریبا مطمئن از نزدیک شدن رکود است. در طول 50 سال گذشته، این اندیکاتور تنها یک بار نادرست بوده است.

بحران کوتاه مدت نقدینگی که در بالا ذکر شد، اغلب دلیل واقعی شروع رکود در وهله اول است. هنگامی که نرخ بهره افزایش می یابد، کسب و کارها برنامه های خود را برای توسعه کنار می گذارند. مصرف کنندگان نیز خریدهای بزرگ را به تعویق می اندازند. بنابراین، اقتصاد به طور کلی کند می شود.

این فرآیند معمولا زمان می برد. در نتیجه، منحنی بازده معکوس سیگنالی است مبنی بر اینکه رکود ممکن است طی 12 تا 24 ماه آینده رخ دهد.

چرا این بازدهی معکوس ممکن است منجر به رکود نشود؟

به محض مشاهده منحنی بازدهی معکوس، وحشت در بازارهای سهام و اوراق قرضه گسترش یافت. در نتیجه، بسیاری از کارشناسان، نسبت به هراس هشدار داده اند. کارشناسان بر این باورند که پایه های اقتصاد امریکا هنوز بسیار قوی هستند. از آنجایی که آمار اشتغال، تورم و غیره همگی تحت کنترل هستند، بعید است که وقوع رکود نزدیک باشد. تحلیلگران شرکت ‌هایی مانند Goldman Sachs نیز توضیح داده‌اند که شیب معکوس شدن منحنی بازدهی، مانند رکودهای قبلی در گذشته تند نیست. درست است که بازده اوراق قرضه ده ساله کمتر از بازده اوراق قرضه سه ماهه است. با این حال، هنوز هم بیشتر از بازده اوراق دو ساله است.

همه تحلیلگران بر این واقعیت اتفاق نظر دارند که رونق بازار سهام در آینده نزدیک اتفاق نخواهد افتاد. با این حال، آنها انتظار نتیجه منفی نیز ندارند. به گفته آنها، در چند سال آینده، شاهد رشد آهسته و ملایم خواهیم بود. با این حال، رشد همچنان در ناحیه مثبت باقی خواهد ماند.