سبد ارزی، مجموعه ای از چندین ارز و وزن آنها نسبت به یک ارز پایه است. پس از پایان استاندارد طلا در سال 1971، اقتصادهای پیشرو شروع به شناور کردن ارزهای خود در سال 1973 کردند. اقتصادهای نوظهور، پیشتاز و کوچک شروع به وابسته کردن (peg) ارزهای خود به اقتصادهای اصلی بازار، عمدتا دلار و پوند کردند. این امر، منجر به ریسک متمرکز و قرار گرفتن در معرض یک ارز شد و مقامات پولی ترجیح دادند ارزهای خود را به سبدی از ارزهای ضروری برای اقتصاد خود وابسته کنند.

تنوع و گسترش تجارت جهانی، باعث استفاده از سبدهای ارزی شد. بر اساس داده های صندوق بین المللی پول (IMF)، تا سال 1985، 63 کشور تلاش کردند از سبد ارزی استفاده کنند و 43 کشور از آن استفاده کردند. در طول 35 سال، استفاده از سبدهای ارزی توسط دولت ها کاهش یافت و تا سال 2019، تنها هشت کشور به آن متکی بودند.

کدام کشورها از سبد ارزی استفاده می کنند؟

• بوتسوانا (SDR)

• لیبی (SDR)

• سوریه (SDR)

• مراکش (یورو و دلار)

• فیجی (نامشخص)

• کویت (نامشخص)

• سنگاپور (نامشخص)

• ویتنام (نامشخص)

سبد ارزی چیست؟

سبد ارزی، یا آنطور که برخی به اشتباه به آن اشاره می کنند سبد پول، یک مجموعه چند ارزی با وزن های مختلف نسبت به یک ارز پایه است. بانک های مرکزی، از آن برای ارجاع دادن ارز خود در برابر یک سبد ارزی متنوع برای کاهش نوسانات نرخ ارز استفاده می کنند که به عنوان وابستگی ارز شناخته می شود. فعالان بازار با مجموعه دارایی ها و جفت ارزها، از آن برای هج کردن (hedge) ارزش کل دارایی خود استفاده می کنند.

سبد ارزی ممکن است به منظور به حداقل رساندن خطرات فارکس، برای قراردادهای فرامرزی سودمند باشد. به عنوان مثال، واحد پولی جامعه اروپا یا اکو(ECU)  که ​​اکنون با یورو جایگزین شده است، یا ارز تهاتری آسیا (AMU)، که متشکل از دلار برونئی، ریل کامبوج، روپیه اندونزی، کیپ لائوس، رینگیت مالزی، کیات برمه، پزو فیلیپین، دلار سنگاپور، بات تایلند، دونگ ویتنامی، یوان، ین و وون است.

شاخص دلار امریکا(USDX)  همچنان پرمعامله ترین سبد ارز است و متشکل است از یورو (57.6 درصد)، ین (13.6 درصد)، پوند (11.9 درصد)، دلار کانادا (9.1 درصد)، کرون (4.2٪) و فرانک (3.6٪).

عملکرد سبد ارزی چگونه است؟

سرپرست یک سبد ارزی، ارزها و وزن را با توجه به هدف سبد ارزی انتخاب می کند. به عنوان مثال، سبد ارزی که اقتصادهای پیشرو امریکای لاتین را به یورو متصل می کند، شامل رئال برزیل، پزو مکزیک، پزو آرژانتین، پزو کلمبیا، پزوی شیلی و یورو می شود.

این وزن، می تواند برابر با درصد تولید ناخالص داخلی (GDP) پنج اقتصاد برتر امریکای لاتین باشد که شامل کل تجارت آن با اتحادیه اروپا و بقیه جامعه بین الملل را به یورو می شود. اتحادیه اروپا همچنان شریک تجاری و سرمایه گذاری اصلی اتحادیه تجاری مرکوسور است و در مجموع کالاها و خدمات، تنها چین را دنبال می کند. هر ترکیبی ممکن بوده و به عهده سرپرست مجموعه است.

با توجه به نوسانات ارزهای مجزا، همه توافقات تجاری بین اتحادیه اروپا و مرکوسور می توانند از یک سبد ارزی استفاده کنند که نوسانات را هموار کرده و ثبات قیمت کالاها و خدمات را برای هر دو طرف افزایش می دهد.

مثال سبد ارزی

اگر کارگزاران فارکس معامله گران، دسترسی به گزینه های گسترده ای از جفت ارز را ارائه دهند، می توانند سبدهای ارزی ایجاد کنند.

در اینجا یک مثال از سبد ارزی آورده شده است که اکثر معامله گران می توانند آن را بازسازی کنند:

• فرض کنید یک معامله گر معتقد است ارزش دلار طی دوازده تا هجده ماه آینده کاهش می یابد و مهم ترین حرکت را در برابر یورو محاسبه می کند و پس از آن فرانک، پوند، ین، دلار کانادا، دلار استرالیا و دلار نیوزیلند قرار دارند.

سبد ارزی می تواند به شکل زیر باشد:

• خرید جفت ارز یورو/دلار (25.0% وزن)

• فروش دلار/فرانک (20.0% وزن)

• خرید پوند/دلار (15.0% وزن)

• فروش دلار/ین (15.0% وزن)

• فروش ​دلار امریکا/دلار کانادا (12.5% وزن)

• خرید دلار استرالیا/دلار امریکا (7.5% وزن)

• خرید دلار نیوزلند/دلار امریکا (5.0% وزن)

معامله گر می تواند یک شاخص سبد ارزی ایجاد کند، به عنوان مثال، ارزش را در روز ایجاد این سبد ارزی 100 تعیین کرده و سپس آن را بر اساس حرکت های درصدی مجموعه تنظیم کند.

در صورت کاهش ارزش دلار، سبد ارزی، ارزش بیشتری پیدا خواهد کرد. در حالی که هر هفت جفت ارز به رشد کمک خواهند کرد، دلار در برابر این هفت ارز، متفاوت حرکت خواهد کرد. بنابراین، هر جفت ارز دارای ارزش منحصر به فردی است که معامله گر می تواند به سرعت آن را تنظیم کند تا شرایط بازار را منعکس کند. خرید دلار در برابر نمونه سبد ارزی فوق، آن را در برابر روند نزولی محافظت می کند و در عین حال، پتانسیل روند صعودی را محدود می کند.

استفاده از سبد ارزی

استفاده از سبد فعلی، شامل دو هدف اصلی و یک هدف ثانویه است. از آنجایی که تنها شاخص دلار امریکا(USDX)  در سهامی عام باقی مانده است، بیشتر سبدهای ارزی، ابتکارات داخلی توسط موسسه های مالی، شرکت ها و گاهی اوقات معامله گران فردی هستند.

دو کاربرد اصلی سبد ارزی عبارتند از:

• کاهش ریسک ارز، به طور کلی برای مجموعه هایی با دارایی های ارز متقابل (جفت ارزی که شامل دلار نمی شود).

• ارزش گذاری یک ارز، معمولا ارزی از یک بازار نوظهور یا پیشرو، با اقتصاد متمرکز اما یکپارچه، که کمتر معامله شده است.

استفاده از سبد ارز ثانویه عبارت است از:

• یک سبد ارزی، الزامات پیچیده معاملات و هج کردن ریسک را برآورده می کند، به ویژه در بازارهای مشتقه.

توضیح انتخاب و ارزش گذاری سبد ارزی

انتخاب و ارزش گذاری سبد ارزی در اختیار بانک مرکزی، مرجع صادرکننده یا مدیر دارایی است و باید هدف اولیه سبد ارزی را برآورده کند.

مثال انتخاب و هدف سبد ارزی:

• سبدهای ارزی بر اساس شرایط معاملات

• سبدهای ارزی بر اساس نرخ ارز

• سبدهای ارزی بر اساس پارامترهای اقتصاد کلان، به عنوان مثال، تراز تجاری

انتخاب ارز، به اهمیت ارزهای مختلف برای تحقق هدف بستگی دارد و وزن، متغیر مهم دیگری را ارائه می دهد.

روش های وزن گذاری سبد ارزی:

• مدل های اقتصادی

• سهام تجاری دو یا چند جانبه

• سبدهای ارزی موجود مانند SDR صندوق بین المللی پول

روش های ارزش گذاری ارز:

• یک واسطه هندسی برای حفظ وزن های ارزی از پیش تعیین شده

• یک واسطه موزون برای ثبات قیمت به دلیل روند صعودی پیش فرض

• یک میانگین حسابی برای حفظ نرخ ارز با روند نزولی اسمی

کشورهای در حال توسعه با ریسک مداخله، می توانند با وابسته کردن ارز اصلی خود به یک سبد استاندارد با واحدهای ارزی ثابت، آن را کاهش دهند و ارزشی مشابه با مدل واسطه موزون به ارز اصلی بدهند.

سبد SDR و رابطه آن با سبد ارزی چیست؟

سبد SDR صندوق بین المللی پول که در سال 1969 ایجاد شد، یک دارایی ذخیره بین المللی است که مکمل ذخایر ارزی رسمی کشورهای عضو صندوق بین المللی پول است. بوتسوانا، لیبی و سوریه، ارز خود را به SDR صندوق بین‌المللی پول وابسته می کنند.

سبد ارزی متشکل از دلار، یورو، یوان، پوند ژاپن و پوند انگلیس، ارزش SDR را تعیین می کند. اعضای صندوق بین المللی پول می توانند ارزهای خود را با SDR مبادله کنند، اما SDR یک ارز نیست. صندوق بین المللی پول SDR را هر پنج سال یکبار بررسی می کند و مقادیر ارز، در طول این دوره ثابت باقی می ماند.

نتیجه گیری سبد ارزی

یک سبد ارزی می تواند به ارزش گذاری ارزهای کمتر معامله شده از بازارهای نوظهور و پیشتاز کمک کند، ثبات نرخ ارز را ایجاد کرده و در مجموعه های چند ارزی، از آن ها در برابر ریسک فارکس محافظت کند.

سوالات متداول

سبد صندوق بین المللی پول چند ارز دارد؟

سبد ارزی صندوق بین المللی پول شامل دلار، یورو، یوان، پوند ژاپن و پوند انگلیس است.

چگونه در سبد ارزی سرمایه گذاری کنم؟

شاخص دلار امریکا(USDX)  همچنان یک سبد ارزی سهامی عام است که اکثر معامله گران می توانند به آن دسترسی داشته باشند. در غیر این صورت، مدیران دارایی و معامله گران می توانند سبدهای ارزی را در مجموعه های خود ایجاد کنند. صندوق های قابل معامله (ETF) و اوراق قابل معامله (ETN) می توانند به ایجاد سبدهای ارزی متنوع و در عین حال کاهش ریسک کمک کنند، به خصوص اگر معامله گران، دسترسی مستقیم به ارزهای مورد نظر نداشته باشند.

سبد SDR صندوق بین المللی پول چیست؟

سبد SDR صندوق بین المللی پول، یک دارایی ذخیره بین المللی است که در سال 1969 ایجاد شد. وظیفه اصلی آن، تکمیل ذخایر ارزی رسمی کشورهای عضو صندوق بین المللی پول است. سبد SDR صندوق بین المللی پول، از زمانی که بوجود آمد، در مجموع 660.7 میلیارد SDR، تقریبا 943 میلیارد دلار، توزیع کرده است. این میزان، شامل مقابله با COVID-19 می شود، جایی که صندوق بین المللی پول تخصیص 456 میلیارد SDR را تصویب کرد. ارزش 1.00 SDR بر اساس دلار، یورو، یوان، پوند ژاپن و پوند انگلیس باقی می ماند.