مهم ترین روش ها برای ارزیابی پتانسیل سودآوری شرکت ها

تحلیل فاندمنتال روشی برای تحلیل شرکت ها بر اساس عواملی است که بر ارزش حقیقی آنها تأثیر می گذارد. این نوع تحلیل با بررسی و ارزیابی آمار و شاخص های اقتصادی بسیار مهم، سلامت و عملکرد اساسی یک شرکت را تعیین می کند. این روش تحلیل دو جنبه دارد: کمّی و کیفی.

نکات کلیدی

• هنگام انجام تحلیل فاندمنتال بر روی فرصت های سرمایه گذاری، باید عوامل کمّی و کیفی را در نظر بگیرید.
• عوامل کمّی اعداد و ارقام مالی هستند که سلامت و سودآوری شرکت را نشان می دهند؛ مانند آمار مربوط به دارایی ‌ها، بدهی ‌ها، درآمد و نسبت قیمت به درآمد (P/E).
• عوامل کیفی جنبه‌ های غیر عددی شرکت ها می باشند که تا حدودی نامشهودتر هستند، اما با این وجود بر ارزش شرکت تأثیر می‌گذارند.
• نمونه هایی از عوامل کیفی عبارتند از: رضایت مشتری از محصولات شرکت، دعاوی معوق که به اعتبار شرکت لطمه می زند، تغییر در مدیریت شرکت، یا فناوری جدیدی که به شرکت مزیت رقابتی می دهد.
• می توان از نتایج تحلیل کیفی برای تایید تحلیل کمی استفاده کرد؛ نتایج دو روش با هم تصویر جامعی از پتانسیل رشد شرکت در آینده را فراهم می کند.

عوامل کمّی چیست؟

جنبه کمّی شامل بررسی عواملی است که می توان به صورت عددی آنها را اندازه گیری کرد؛ مانند دارایی ها، بدهی ها، جریان نقدی، درآمد و نسبت قیمت به درآمد شرکت ها. هدف تحلیل فاندمنتال ایجاد ارزش کمّی است تا سرمایه گذاران بتوانند آن را با قیمت فعلی دارایی های خود مقایسه کنند؛ این ارزش کمّی تعیین می کند که آیا دارایی کمتر یا بیشتر از ارزش واقعی خود قیمت گذاری شده است.

محدودیت تحلیل کمّی این است که جنبه ‌ها یا ریسک ‌های غیرقابل اندازه‌گیری شرکت را در بر نمی‌گیرد؛ چیزهایی مانند تاثیر مدیر اجرایی بر عملکرد شرکت یا ریسک ‌هایی که شرکت با مسائل حقوقی با آن مواجه می شود. تحلیل این مسائل مربوط به جنبه دیگر تحلیل فاندمنتال است: جنبه کیفی یا غیرعددی.

تأثیر عوامل کیفی

اگرچه تحلیل نسبتاً دشوارتری دارند، اما عوامل کیفی بخش مهمی از یک شرکت به شمار می آیند. این عوامل با اعداد اندازه گیری نمی شوند و بیشتر وابسته به برداشت فردی هستند و نیز نشان دهنده تاثیر منفی یا مثبت بر شرکت می باشند. اما برخی از این عوامل کیفی تأثیر بیشتری نسبت به سایر عوامل دارند و تعیین میزان این تأثیرات چالش برانگیز است.

نمونه هایی از عوامل کیفی عبارتند از: رضایت مشتری از محصولات شرکت، دعاوی معوق که به اعتبار شرکت لطمه می زند، تغییر در مدیریت شرکت، رابطه شرکت با فروشندگان ویژه، یا مالکیت فناوری جدید که به شرکت مزیت رقابتی می دهد.

نحوه انجام تحلیل کیفی

در ابتدا مجموعه ای از عوامل کیفی را شناسایی کنید و سپس تصمیم بگیرید که کدام یک از این عوامل به ارزش شرکت می افزاید و کدام یک باعث کاهش ارزش شرکت می شود. سپس اهمیت نسبی آنها را مشخص کنید. ویژگی هایی که تحلیل می کنید را می توان به «تأثیر مثبت»، «تأثیر منفی» یا «تأثیر جزئی» طبقه بندی کرد.

اگر هنگام بررسی اعداد و ارقام شرکت دلیل قانع کننده ای برای خرید آن شرکت یافتید، اما متعاقباً ویژگی ‌های (کیفی) منفی زیادی پیدا کردید، در این حالت بهتر است در مورد خرید خود بازنگری کنید. ویژگی‌های منفی ممکن است شامل شکایت قضایی، زمینه ضعیف در تحقیق و توسعه، داشتن پشتیبانی و خدمت رسانی ضعیف به مشتریان، یا هیئت مدیره خودی و آشنامحور باشد. نتایج تحلیل کیفی شما یا یافته های آماریتان را تأیید می کند یا این یافته ها را زیر سوال می برد.

نمونه ای از تحلیل کیفی

در می 2017، شرکت Verizon Communications  (با نماد تجاری VZ) در جنگ مناقصه ای برای خرید شرکت Straight Path Communications به مبلغ 3.1 میلیارد دلار، رقیب خود AT&T (T) را شکست داد. اگر بخواهید صرفا به اعداد و ارقام این شرکت نگاه کنید، شاید تعجب کنید که چرا Verizon یا AT&T مشتاقانه به دنبال خرید شرکت Straight Path بودند.

در آن زمان، آمار Straight Path بیانگر ارزش چند میلیارد دلاری این شرکت نبود. تنها چند ماه قبل از مناقصه، این شرکت کوچک ارتباطاتی حدود 400 میلیون دلار ارزش بازار داشت، تنها 9 کارمند در آن شاغل بودند و هر سهم آن به قیمت 36.48 دلار به فروش می رسید. اما این شرکت دارایی بسیار ارزشمندی داشت؛Straight Path مجوزهای راه اندازی شبکه وایرلس را ازکمیسیون ارتباطات فدرال (FCC) گرفته بود؛ این مجوزها برای راه اندازی خدمات ارتباطی پرسرعت نسل پنجم (G5) مورد نیاز بود.

شرکت های Verizon و AT&T می‌دانستند که هر شرکتی که بتواند این مجوزها را در اختیار داشته باشد، می تواند در ایجاد شبکه G5 پیشتاز شود. بنابراین، هر دو شرکت مایل به پرداخت مبالغ هنگفت برای خرید شرکت Straight Path بودند که باعث شد قیمت سهام شرکت از 36.48 دلار به قیمت نهایی 184 دلار برای هر سهم افزایش یابد. سرمایه‌گذارانی که فقط به صورت ‌های مالی Straight Path نگاه می‌کردند تا شرکت را بر اساس تحلیل کمّی ارزیابی کنند، آنچه را که به شرکت مزیت رقابتی می داد و آن را از نظر کیفی برتری می ‌بخشید (یعنی مالکیت مجوزهای بسیار ارزشمند FCC) را از دست داده بودند.

سخن پایانی

تحلیل فاندمنتال به سادگی بررسی اعداد و نسبت های محاسباتی نیست. بررسی تأثیرات و ویژگی هایی که ارزش عددی ندارند نیز حائز اهمیت است.
بهترین راه برای گنجاندن تحلیل کیفی در ارزیابی خود از یک شرکت، اعمال آن پس از انجام دادن تحلیل کمّی است. نتایجی که از جنبه کیفی به آن می ‌رسید می ‌تواند تحلیل کمّی شما را در وضعیت بهتری قرار دهد و ممکن است تصمیم مربوط به سرمایه‌ گذاری شما را بهبود بخشد.