نحوه تصمیم گیری صحیح در معاملات

در این مقاله به نحوه تصمیم گیری می پردازیم. بعضی مردم تصور می کنند که "حذف محدودیت ها" کافی است تا تصمیمات درست خود به خود ایجاد شوند. در اینجا منظور تصمیمات معاملاتی است. اما ناگفته نماند که هر جنبه ای از زندگی که دارای ابهام باشد، مستلزم سنجش و ارزیابی احتمالات و اتخاذ تصمیمات مناسب است.

اینکه با حذف همه محدودیت ها و کلیشه ها می توان بهتر تصمیم گیری کرد، افسانه ای بیش نیست و هیچ پایه و اساسی در واقعیت ندارد. اما برای گرفتن تصمیم درست، نیازی به کنار گذاشتن چیزهای غیر ضروری ندارید. به طور دقیق تر، شما باید به صورت کلی فکر کنید و تصویری کامل از همه عوامل مختلف داشته باشید. در این خصوص، اصطلاحاتی همچون "تفکر طراحی" یا "تفکر سیستماتیک" وجود دارد. این نوع تفکر بهترین پاسخ را برای چالش های نوظهور ایجاد می کند.

در این مقاله، دو اصطلاح دانیل کانمن، نویسنده کتاب های "نظریه چشم انداز" و "تفکر سریع و آهسته" را به شما ارائه می دهم. او به معنای واقعی کلمه، تفکر سریع و آهسته را توصیف می کند. این دو نوع را می توان به عنوان تفکر "انفعالی" و "خلاق" نیز نام برد. در معاملات، ارتباط روشنی میان این دو وجود دارد: تفکر آهسته برای یافتن ایده های معاملاتی کارآمد بهتر عمل می کند، در حالی که تفکر سریع برای تبدیل ایده به واقعیت (انجام معامله) بهتر است.

تصور کنید که پلتفرم معاملاتی را باز کرده اید و بلافاصله الگوی معاملاتی خاصی، مانند الگوی مثلث یا الگوی سر و شانه، را مشاهده می کنید. به نظر می رسد که شما باید بلافاصله اقدام به معامله کنید، در غیر این صورت قیمت به زودی از سطح فعلی خود خارج می شود و شما موقعیت را از دست خواهید داد. در این هنگام به دنبال تأیید معامله خود می گردید: با خودتان می گویید "روند صعودی است"، "قیمت از سطح حمایت پایین آمده است". قیمت 10-15 پیپ به سود شما حرکت می کند: با خود می گویید "خوب، الگو مناسبی است ..." و دستور Take Profit را بسیار دور از قیمت قرار می دهید. شما از پیش بینی خود کاملاً مطمئن هستید. برای مدتی قیمت در جهت شما به حرکت خود ادامه می دهد و معامله 15، 20، 30 پیپ سود آوری دارد. اما افسوس که قیمت باز می گردد و یک ساعت بعد دوباره به نقطه ورود شما می رسد و بعد از نوسانات زیاد دستور حد ضرر یا استاپ لاس شما را فعال می کند.

در مثال بالا چه نوع تفکری دیده می شود؟ این نوع تفکر، تفکر سریع است و با حالت های زیر همراه است: تصمیم، لحظه ای گرفته می شود، می خواهید فورا دست به کار شوید، از پیش بینی های خود بیش از حد مطمئن هستید. همچنین، شما روی چیزهای متداول ("روند صعودی است") تمرکز می کنید و از اطلاعات بسیار کمی برای تأیید ایده های خود استفاده می کنید.

این نوع تفکر زمانی بروز می کند که الگویی را که در اعماق حافظه ما ریشه دارد را تشخیص دهیم؛ الگویی که به راحتی قابل دسترسی و پردازش است. این الگو به صورت خودکار در مغز ما پردازش می شود؛ ما نیازی به فکر کردن نداریم و فقط عمل می کنیم. این نوع تفکر باعث صرفه جویی در انرژی می شود و ما را از تفکر در شرایطی که نیاز به واکنش های سریع (واکنش های کاملا خطی و تکراری) داریم آزاد می کند. این واکنش ها نیاز به اقدامات تکراری دارند و منجر به نتایج تکراری می شوند. اما اگر به دنبال ایده های معاملاتی باشیم، ناگزیر با شرایط مختلف بازار روبرو خواهیم شد؛ حتی زمانی که بخش های خاصی از نمودار یکسان به نظر برسند. در این فرایند، نه تنها دیدن آن بخش های جداگانه، بلکه تصویر کلی یا بافت جامع بازار نیز ضروری است.

در چنین مواردی، تفکر آهسته بهتر است.

حالت دیگری را تصور کنید: شما پلتفرم معاملاتی را باز می کنید ولی نمی توانید هیچ ایده ای از معاملات آینده داشته باشید. سپس تصمیم می گیرید که فقط وضعیت را تماشا کنید؛ نمودارهای مختلف را بررسی می کنید اما از اطلاعات موجود تنها به صورت منتقدانه استفاده می کنید. شما تصمیم می گیرید که عجولانه وارد معامله نشوید. سپس متوجه می شوید که یک جفت ارز (یا معاملات آتی) جذاب به نظر می رسد. بنابراین، روی نمودار زوم می کنید و می بینید که قیمت به مرزهای محدوده بسیار باریک نزدیک می شود. سپس وضعیت را با شک و تردید بررسی می کنید، اما وقتی قیمت در مرز محدوده به شدت کاهش می یابد، تصمیم می گیرید که معامله را انجام دهید. در این حالت، هیچ ایده ای ندارید که آیا این شکست روند اتفاق می افتد یا خیر، فقط می دانید که میزان ریسک شما بسیار پایین است. سپس قیمت از محدوده عبور می کند و خیلی بالاتر می رود، شما موقعیت را کنترل می کنید، منتظر شکست های کاذب می مانید و از سود خود محافظت می کنید. سپس به محض رسیدن قیمت به سطح معینی، سود خود را دریافت می کنید.

این نمونه ای از تفکر آهسته است که با انتقاد، هوشیاری و پذیرش ابهام همراه است. به نظر می رسد این تصمیم "خود به خود" گرفته می شود. در این حالت شما آماده پذیرش اطلاعات و دست به کار شدن هستید.

بنابراین، هنگامی که می خواهید تصمیم معاملاتی بگیرید، از خود بپرسید که آیا این تصمیم از نوع آهسته یا سریع است. اگر دیدید که طبق الگویی عمل می کنید، باید در مورد معامله خود تجدید نظر کنید. در بازار، مانند هر جای دیگری، باید میانه روی کنید. در حالی که عاقلانه به نظر می رسد که برای یافتن معامله خاصی آهسته فکر کنید، اما می توانید به راحتی از الگوی آماده برای دنبال کردن معاملات خود استفاده کنید؛ مثلا می توانید در نرم افزار شبیه ساز تمرین کنید.

برای درک بهتر فرآیندهای ذهنی ذکر شده، کتاب "تفکر سریع و آهسته" نوشته دانیل کانمن را توصیه می کنم.