اگر تا به حال به خارج از ایران سفر کرده باشید، حتما پول خود را با ارز رایج آن کشور مبادله کرده‌اید و در واقع با این کار یک مبادله ارزی انجام داده‌اید. امروزه با پیشرفت تکنولوژی در جهان این معاملات شکل جدیدی به خود گرفته و معامله‌گران از طریق شبکه الکترونیکی ارزهای مختلف را باهم مبادله می‌کنند.

اما فارکس دقیقا چیست؟ اگر به دنبال تعریف کامل‌تری از فارکس هستید، این مقاله را تا انتها دنبال کنید.

فارکس چیست؟

اصطلاح فارکس(Forex) یا همان Foreign Exchange اولین بار در سال 1973 برای معاملات جفت‌ارزها به وجود آمد. بنابراین زمانی که شما از معاملات در دنیای فارکس صحبت می‌کنید، در واقع به دنبال مبادلات جفت‌ارزها هستید. این بازار با نقدینگی بسیار بالا در میان دیگر بازارهای مالی جهان به معامله‌گران فرصت می‌دهد تا با هزینه معاملاتی نسبتا کم از خرید و فروش دارایی‌های مختلف در این بازار سود کسب کنند. البته بازار فارکس طی سال‌ها توسعه و پیشرفت، ارائه خدمات دیگری را نیز مانند شاخص‌های سهام، کالا، ارز دیجیتال و انرژی را در خود جای داده است. از آنجا که اخبار سیاسی و اقتصادی تاثیر بسزایی بر قیمت‌ها دارند، یک معامله‌گر موفق باید همواره اطلاعات خود را درباره بازار و نوسانات آن به‌روز کند. سایت‌های متعدد معتبری مانند FXstreet، Investing و ... وجود دارند که اخبار اقتصادی فارکس و دیگر بازارهای مالی را پوشش می‌دهند.

بازار فارکس از کجا شروع شد؟

بازار فارکس در ابتدا برای تبادلات ارزی بین بانکی شکل گرفته بود. اما با پیشرفت صادرات و واردات بین کشورهای مختلف، نیاز به استفاده از ارز مخصوص هر کشور افزایش یافت و به همین ترتیب تبادلات ارزی امروزه در جهان گسترش بیشتری پیدا کرده است. با ادامه این روند، این بار شرکت‌های سرمایه‌گذاری، شرکت‌های بیمه‌گذار و صندوق‌های سرمایه‌گذاری پا به عرصه گذاشتند تا بتوانند از نوسانات این بازارها سود ببرند. در نهایت مشخص شد که مشتری خرد نیز می‌تواند وارد این بازار شود. به همین دلیل اولین کارگزاری های فارکسی که امروزه از آنها با اسم «بروکر فارکس» یاد می‌شود به وجود آمدند. 

در بازار فارکس چه چیزهایی معامله می‌شود؟

بروکرهای فارکس نمادهایی از جمله سهام شرکت‌های بزرگ، انواع جفت‌ارزها، ارزهای دیجیتال، کامودیتی‌ها (طلا، نقره، نفت، گاز و ...) و شاخص‌های بورس را در اختیار معامله‎‌گران قرار می‌دهند. توجه داشته باشید که تمامی معاملات در بازار فارکس به صورت CFD می‌باشد.

در معاملات CFD یا Contracts For Difference شما بدون در اختیار داشتن اصل دارایی، حرکات قیمت را معامله می‌کنید. برای مثال وقتی طلا می‌خرید‌، نمی‌توانید مالک آن شوید. بلکه با پیش‌بینی صحیح روند قیمت آن در این بازار (رشد یا ریزش) می‌توانید سود کسب کنید.

بازاری که شبانه روز فعال است!

بازار فارکس یک بازار 24 ساعته است. به این معنی که با شروع ساعات معاملات در بازار استرالیا آغاز به کار می‌کند و با بسته شدن بازار نیویورک نیز به کار خود پایان می‌دهد. در واقع با اتمام ساعت کاری یک بازار، بازار بعدی شروع می‌شود که البته در بعضی موارد مثل بازار لندن و نیویورک ساعت کاری هردو باهم هم‌پوشانی دارد و اتفاقا 70 درصد معاملات در همین بازه صورت می‌گیرد.
در این میان تنها شنبه و یکشنبه روزهای تعطیلی بازار محسوب می‌گردد.

اصطلاحات بازار فارکس

اگر به تازگی وارد بازار فارکس شده‌اید احتمالا برخی اصطلاحات و عبارات آن برای شما ناآشنا خواهد بود. ما در این بخش، اصلی‌ترین اصطلاحات این بازار را توضیح می‌دهیم تا به درک بهتری برای شروع راه معامله‌گری برسید.

• جفت ارز/ Currency Pair

ابتدایی‌ترین و به نوعی پرتکرارترین اصطلاح در بازار فارکس، جفت ارزها هستند. این بازار به گونه‌ای طراحی شده هر ارز با ارز دیگری معامله می‌شود. برای مثال با ورود به نمودار جفت‌ارز EURUSD شما می‌توانید نسبت به خرید و فروش یورو یا دلار نسبت به هم اقدام کنید. جفت‌ارزها به سه گروه اصلی،  فرعی و اگزوتیک (exotic) تقسیم می‌شوند که هرکدام تعریف جداگانه‌ای دارند.

جفت ارزهای اصلی یا ماژور به علت نقدینگی بالایی که دارند به راحتی معامله می‌شوند و اسپرد بسیار پایین‌تری نسبت به انواع جفت‌ارزهای دیگر دارند. ارزهای اصلی عبارتند از:

• EUR/USD
• USD/JPY
• GBP/USD
• USD/CHF
• USD/CAD
• AUD/USD  
• NZD/USD 

جفت‌ارزهایی که در آن‌ها خبری از دلار آمریکا نیست فرعی یا مینور نام دارند. به طور کلی، حدود 15 درصد از حجم معاملات فارکس مربوط به این ارزهاست و البته بیشترین حجم معاملات در میان ارزهای فرعی مربوط به پوند بریتانیا، ین ژاپن و یورو می‌باشد.

نوع سوم جفت‌ارزها را جفت‌ارزهای بیگانه یا exotic تشکیل می‌دهند که شامل یک ارز اصلی و یک ارز نوظهور و در حال پیشرفت هستند. بسته به بروکری که انتخاب می‌کنید، ممکن است جفت‌ارزهای متفاوتی در اختیار شما قرار بگیرد. در میان جفت ارزهای اگزاتیک نیز جفت ارز یوان چین و دلار آمریکا (USD/CNY) بیشترین مقدار معاملات را دارد.

• Buy/sell

یکی دیگر از اصطلاحات بازار فارکس که احتمالا با آن آشنا هستید عبارت Buy/sell است که به معنای خرید و فروش به کار می‌رود. همانطور که انواع دستورات خرید در این بازار در اختیار معامله‌گران قرار می‌گیرد، دستورات فروش نیز می‌توانند متفاوت باشند.

در معاملات CFD یا فیوچرز دو موقعیت معاملاتی وجود دارد:

• لانگ: لانگ کردن با می‌توان معادل buy (خرید) در معاملات معمولی دانست. در معامله لانگ سرمایه‌‌گذار یا معامله‌‌گر پیش‌بینی می‌کند که قیمت بالا خواهد رفت. بنابراین در معاملات لانگ معامله‌گر از بالا رفتن قیمت دارایی سود می‌کند.
• شورت: شورت کردن را نیز معادل sell (فروش) در نظر گرفت. در معاملات شورت معامله‌گر انتظار دارد قیمت دارایی در آینده پایین رود. در معاملات شورت تریدر از پایین رفتن قیمت‌ها سود می‌کند.

• بروکر

کارگزاری یا بروکر فارکس درواقع بستر مورد نیاز برای ورود معامله‌گران به بازار فارکس است. بازار فارکس دریای عظیمی‌ست که برای ورود به آن نیاز به قایقی دارید تا شما را به مقصد برساند و این نقشی‌ست که بروکر ایفا می‌کند. این بستر ابزارها و نمادهای معاملاتی متنوع را برای شما فراهم کرده و برای ادامه مسیر راهنمایی و مشاوره‌های لازم را به شما می‌دهد. بیشتر بروکرها آموزش فارکس را نیز در مقالات خود قرار داده‌اند. انتخاب یک بروکر فارکس مطمئن و معتبر یکی از اولین چالش‌هایی‌ست که معامله‌گران با آن روبرو هستند. شما با ثبت نام در یک کارگزاری می‌توانید پس از افتتاح حساب، معاملات خود را آغاز کنید.

همین حالا حساب خود را در بروکر آلپاری با دو میلیون معامله‌گر فعال افتتاح کنید.

• حساب دمو

یکی دیگر از امکانات کاربردی برای معامله‌گران حساب دمو فارکس است. حساب دمو یا آموزشی حسابی است که با آن می‌توانید روی بهبود مهارت‌های خود کار کنید، بدون اینکه چیزی را از دست بدهید. اکثر بروکرها به افراد مبتدی این امکان را می‌دهند که به طور رایگان یک حساب دمو باز کرده و با شرایط بازار و نحوه حرکت جفت ارزها آشنا شوند. در حساب‌های دمو شما نیازی به پرداخت هیچ پولی ندارید. البته اگر سودی هم بدست آورید کسی آن را به شما پرداخت نخواهد کرد. اما مزیت بزرگ آن این است که همه چیز دقیقا مشابه بازار واقعی به نظر می‌رسد. قیمت‌ها و شرایط معاملاتی و نوسانات قیمت درست مانند بازار حقیقی طراحی شده است. هدف بروکر فارکس از افتتاح حساب دمو فارکس برای مشتریان، آشنایی آن‌ها با تمام قابلیت های نرم‌افزار معاملاتی و آموزش فارکس است. بهتر است تا زمانی که بر بازار مسلط نشده اید و سیستم مطمئن و سودآوری پیدا نکرده‌اید به صورت آزمایشی در حساب دمو معامله کنید و سپس وارد فضای واقعی معامله شوید.

اگر می‌خواهید با با شیوه انجام معاملات موفق آشنا شوید، حساب آموزشی خود را در سایت آلپاری افتتاح کنید.

• اسپرد/ Spread

اسپرد تفاوت میان قیمت خرید و فروش است. ممکن است یک بروکر فارکس از شما کارمزدی دریافت نکند اما درواقع هزینه‌های خود را با دریافت اسپرد پوشش می‌دهد. میزان اسپرد به عوامل زیر بستگی دارد:

• نقدینگی: در بازار فارکس زمانی که میزان خرید و فروش یک دارایی زیاد باشد، اسپرد یا اختلاف قیمت بین خرید و فروش آن به حداقل می‌رسد.
• زمان انجام معامله: وقتی یک خبر اقتصادی جدید منتشر می‌شود، نوسان در بازار زیاد شده و به همان نسبت اسپرد نیز افزایش می‌یابد.

• لوریج

ممکن است برای شما هم پیش آمده باشد که آرزو کنید کاش سرمایه بیشتری داشتید تا سود بیشتری از یک معامله کسب کنید. در این شرایط، بروکر اعتبار مشخصی در اختیار معامله‌گر قرار می‌دهد که موجودی حساب او را چند برابر می‌کند. برای مثال اگر فردی 100 دلار در حساب خود داشته و از لوریج 1000 استفاده کند، می‌تواند معاملات خود را با 100.000 دلار ادامه دهد. در این وضعیت میزان سود یا ضرر شما از معاملات نیز 1000 برابر می‌شود. بنابراین لازم است قبل از استفاده از لوریج یا اهرم معاملاتی به اندازه کافی به بازار مسلط شوید تا ضرری به سرمایه شما وارد نشود.

برای اطلاع از لوریج‌های مختلف بروکر آلپاری اینجا کلیک کنید

• سواپ/ Swap
  سواپ به زبان ساده به معنای بهره شبانه است. در فارکس نیز هزینه‌ای به عنوان نرخ بهره بانکی بین دو ارز مقابل یکدیگر تعیین می‌شود. در این شرایط، به ازای هر روز باز بودن پوزیشن، معامله‌گر مبلغی به عنوان سواپ پرداخت یا دریافت می‌کند (این موضوع بستگی به نوع سواپ دارد که مثبت یا منفی باشد). این هزینه توسط بانک مرکزی کشور مربوطه تعیین می‌شود. البته این اصطلاح در CFDها بر مبنای هزینه نگهداری هر قرارداد در یک شب معنا می‌شود. (برای مثال: سواپ روی نگهداری معامله داوجونز).

سواپ برای هر معامله در ساعت 12 شب به وقت سرور بروکری که انتخاب کرده‌اید، محاسبه می‌شود.

بعضی بروکرها از جمله بروکر آلپاری شرایطی را برای معامله‌گران فراهم می‌کنند که معاملات خود را بدون سواپ انجام دهند. 

• مارجین/ Margin

مبلغی که به عنوان ودیعه توسط بروکر برای هر معامله از معامله‌گر دریافت می‌شود، مارجین نام دارد. این مقدار به صورت درصدی بیان می‌شود. برای درک بهتر این موضوع به مثال زیر توجه کنید.
فرض کنید در حساب خود 20.000 دلار سپرده با لوریج 1:25 دارید. بروکر نیز میزان مارجین مورد نیاز را 4% تعیین کرده است. پس داده‌های ما به شرح زیر است:

سرمایه اولیه: $20.000

ضریب اهرمی: 1:25

مارجین مورد نیاز: %4

حالا اگر دو لات EURUSD با قیمت 1.2000 بخرید، مارجین به شکل زیر محاسبه می‌شود:

200.000 × 1.2000 = $240.000

حالا رقم به دست آمده را در درصد مارجین تعیین شده ضرب کنید. عدد نهایی همان مارجین است که باید برای باز نگه داشتن پوزیشن خود در حسابتان به این اندازه سپرده داشته باشید.

240.000 × 4% = $9.600

• اسلیپیج/ Slippage

از زمانی که شما سفارش معاملاتی خود را به بروکر ارسال می‌کنید تا زمانی که سفارش اجرا شود ممکن است قیمت تغییر کرده باشد. به این اختلاف قیمت اسلیپیج یا لغزش می‌گویند.

اما چرا اسلیپیج اتفاق می‌افتد؟ دلیل اصلی آن نوسانات لحظه‌ای بازار بوده و رقم آن در بروکرهای مختلف متفاوت است.

• پیپ/ Pips و پیپت/ Pipettes

در بازار فارکس، نرخ برابری ارزها تا چهار رقم اعشار محاسبه می‌شوند. البته در جفت ارزهای اصلی، این ... تا چهار رقم بعد اعشار محاسبه می‌شود. در جفت‌ارزهایی که نرخ برابری آن‌ها تا چهار رقم اعشار محاسبه می‌شود، به رقم چهارم بعد از اعشار پیپ (Pips) می‌گویند. به عنوان مثال اگر نرخ EUR/USD از 1.8884 به 1.8882 برسد، یعنی 2 پیپ کاهش داشته است.

بعضی بروکرها جفت‌ارزها را با 3 و 5 رقم بعد اعشار اعلام می‌کنند. این زمانی‌ست که پیپ‌های کسری یا اصطلاحا پیپت‌ها (Pipettes) یا پوینت (Point) را بیان می‌کنند. به عنوان مثال اگر نرخ برابری GBP/USD از 1.51562 به 1.51563 تغییر کند، به 0.00001 تغییر در ارزش پوند یک پیپت یا پوینتگفته می‌شود.

شاخص‌های بازار فارکس

موفقیت در بازار فارکس به چند عامل مختلف بستگی دارد. علاوه بر بررسی چارت‌ها و تشخیص روند آن‌ها، فاکتورهای مهم دیگری نیز موثرند. تحلیل تکنیکال و فاندامنتال همان چیزی‌ست که یک معامله‌گر حرفه‌ای را از مبتدی متمایز می‌کند. فرد در تحلیل تکنیکال با مواردی مثل چارت‌ها، اندیکاتورها، میانگین متحرک‌ها و ... سر و کار دارد و طبق دانش و تجربیات خود ادامه روندها را پیش‌بینی می‌کند.

اما تحلیل فاندامنتال چیست؟ اینکه اخبار و رخدادهای مهم جهان و منطقه چه تاثیری بر ارزش نسبی یک جفت‌ارز، سهام و ... می‌گذارد مربوط به تحلیل فاندامنتال است. یکی از مهم‌ترین موضوعات بر روند بازار، اخبار مربوط به شاخص‌های اقتصادی است. این شاخص‌ها می‌توانند به معامله‌گران و سرمایه‌گذاران در پیش‌بینی آینده بازار کمک کنند.

تعداد شاخص‌های اقتصادی در این بازار بسیار است اما مهم‌ترین شاخص‌ها عبارتند از:

• شاخص نزدک NQ100
• شاخص دلار DXY
• شاخص S&P500
• شاخص داو جونز WallSt30
• شاخص NIKK225
• شاخص FTSE100
• شاخص CHNA50
• شاخص GER40
• شاخص NFTY50
• شاخص ASX200
• شاخص CAC40
• شاخص HSI50
• شاخص IBEX35
• شاخص STOXX50

انواع سفارش‌ها

به طور کلی سفارش‌های خرید و فروش در بازار فارکس را می‌توان به دو نوع تقسیم کرد. سفارش‌های بازار یا لحظه‌ای (Market Order) و سفارشات مشروط (Pending).

• سفارش مارکت/ Market Order

سفارش مارکت که به سفارش لحظه‌ای نیز معروف است به معنای خرید و فروش در بهترین قیمت موجود است. تقریبا بیشتر معامله‌گران مبتدی از این نوع سفارش استفاده می‌کنند. سفارش مارکت همچنین برای کسانی که در زمان‌ انتشار اخبار معامله می‌کنند کاربرد دارد. این نوع سفارش به شما کمک می‌کند تا بدون معطلی و با یک کلیک وارد معامله شوید.

• سفارش پندینگ/ Pending Order

در معاملات پندینگ اوردر یا سفارش شرطی معامله‌گر تعیین می‌کند که سفارش در چه مرحله‌ای انجام شود. از آنجا که ممکن است معامله‌گر قیمت فعلی را برای خرید یا فروش مناسب نداند، قیمت مورد نظر خود را ثبت می‌کند تا هر زمان قیمت به آن سطح رسید، سفارش اجرا شود.

سخن پایانی

معامله در بازار فارکس نیز مانند هر بازار دیگری مزایا و مخاطرات مخصوص به خود را دارد.

نقدینگی بالا، امکان استفاده از اهرم معاملاتی، 24 ساعته بودن تایم معاملات، هزینه پایین تراکنش‌ها و تنوع نمادهای معاملاتی باعث شده افراد در سراسر جهان پا به این بازار بین‌المللی و بزرگ بگذارند.

از طرف دیگر، در بازار فارکس به علت نوسانات بالایی که با رخدادهای جهانی به خود می بینید حرکات تند و تیزی دارد که ممکن است باعث سود یا زیان‌های سریعی شود.

فراموش نکنید معامله در بازارهای مالی نیازمند آموزش، آشنایی با اصول روانشناسی بازار، اطلاع از اخبار اقتصادی فارکس، مدیریت درست سرمایه، تجربه و تمرین در حساب دمو فارکس است.

برای آموزش فارکس به زبان ساده و پیگیری به‌روزترین مباحث بازارهای مالی می‌توانید از بخش مقالات ما را دنبال کنید.

به نظر شما معامله در فارکس چه مزیت‌هایی نسبت به بازار بورس دارد؟